عیب یابی یخچال و بررسی انواع راه حل برای تعمیر آن

آموزش جامع عیب یابی مشکلات یخچال 

یخچال فریزر یکی از مهمترین وسایل آشپزخانه است که با پیشرفت تکنولوژی دچار تحولات زیادی شده و کارایی ان بسیار بیشتر شده است. شما در روز به‌صورت گسترده‌ای از یخچال استفاده می‌کنید و بدون یخچال با مشکل مواجه می‌شوید، بنابراین اگر یخچال فریزر شما دچار مشکل شود و خوب کار نکند؛ بسیاری از کارهای روزانه‌تان عقب می‌افتد. حال اگر یخچال فریزر دچار مشکل شود، باید در اسرع وقت عیب آن مشخص و برطرف شود. بر همین اساس ما در این مطلب از سلام بابا به آموزش جامع عیب یابی مشکلات یخچال می‌پردازیم.
برخی از مشکلات به وجود آمده در یخچال در صورت داشتن اطلاعات کافی به ‌آسانی حل می‌شوند و نیازی به تعمیرکار نیست. اما در برخی مسائل پیچیده‌تر بهتر است با تعمیرکار تماس بگیرید. عیب یابی یخچال مسئله بسیار مهمی است.

بنابراین در این مطلب قصد داریم شما را با اجزای مهم یخچال آشنا کنیم همچنین به طور کامل عیب‌یابی یخچال و روش‌های برطرف کردن آن را برای شما بیان کردیم. پس اگر شما هم جزو کسانی هستید که در مورد قطعات یخچال اطلاعی ندارید و یخچالتان عیبی دارد، این مطلب را حتما مطالعه بفرمایید.

اجزاء تشکیل دهنده یخچال

اجزا مکانیکی

1- کمپرسور:

مجموعه‌ای مکانیکی شامل میل لنگ، پیستون و سوپاپ‌ها می‌باشد. که میل لنگ توسط یک موتور آسنکرون که داخل محفظه کمپرسور قرار دارد. می‌چرخد و در نتیجه پیستون مانند یک تلمبه عمل کرده با  باز و بسته شدن سوپاپ‌ها گاز موجود در سیلندر و لوله‌ها به گردش در می‌آید. گاز مرتبا از لوله برگشت مکیده شده با فشار وارد لوله رفت می‌شود بنابراین گاز سرما ساز مدام در حال حرکت بوده به ترتیبی که در ادامه ذکر خواهد شد عمل سرما سازی انجام می‌شود. روی بدنه کمپرسور معمولا سه لوله دیده می‌شود:
الف) لوله رفت یا فشار گاز
ب) لوله بر گشت یا مکش
ج) لوله کور یا لوله مخصوص شارژ گاز

2-کندانسور (رادیاتور خنک کننده):

از آنجایی که گاز در کمپرسور تحت فشار قرار می‌گیرد.

(تا آماده حرکت درون لوله‌های مسیر شود) حرارت گاز افزایش یافته و اگر به طریقی این گرما از گاز سلب نشود و یا تعدیل نگردد عمل سرما سازی مختل می‌شود. از این رو همواره گاز تحت فشار قرار گرفته پس از کمپرسور وارد لوله‌های مارپیچ مانندی می‌شود که جایگاه این لوله در یخچال‌های خانگی پشت کابینت اصلی یخچال است.

• فیلتر یا درایر:

از آنجا که ممکن است گاز پس از عبور از کندانسور جرم‌های آن را حمل کند یا گاز دارای رطوبت باشد، لازم است قبل از سرما سازی کاملا پاك و خشک شود. به همین منظور پس از رادیاتور از فیلتر (درایر) عبور می‌کند درایر دارای دو لوله ارتباطی است که یکی از لوله‌ها سطح مقطع بزرگتری دارد و در واقع محل اتصال آن به خروجی کندانسور است. در این ورودی درایر شبکه‌های توری بسیار ریز به منظور سلب جرم و یا جداره‌های فرسوده شده لوله‌های کندانسور است. لوله دوم درایر سطح مقطع بسیار کمتری دارد تا بدین‌وسیله گاز پس از درایر تحت فشار بسیار زیاد قرار گیرد.

درون درایر را از موادی بنام سیلیکات یا سیلیکاژل پر می‌کنند. این مواد خاصیت رطوبت‌زدایی داشته و گاز پس از عبور  رطوبت خود را تماما به این مواد می‌دهد و خشک می‌شود به مرور بر اثر کارکرد زیاد رنگ قهوه‌ای بسیار روشن این مواد به تیرگی می‌نهد و این تغییر حالت در واقع بیانگر پایان توانایی این مواد جهت رطوبت‌زدایی است از اینرو پیشنهاد می‌شود به هنگام تعویض کمپرسور یا شارژ گاز مجدد یخچال درایر را نیز تعویض نمایید تا سرما سازی کیفیت مطلوب را داشته باشد.

• اواپراتور (محفظه تولید یخ):

از آنجا که آلومینیوم در انتقال سرما از توانایی بالایی برخوردار است به طور معمول اواپراتور را از لوله‌های مارپیچ آلومینیومی می‌سازند و از آنجا که بتوسط بسته‌شدن درب جای یخی هوا درون اواپراتور مسدود می‌شود، تبخیر مداوم سرما در اواپراتور دما را شدیدا کاهش می‌دهد به گونه‌ای که آب و یا هر ماده غذایی دیگری درون اواپراتور منجمد می‌شود. اواپراتور نیز مانند درایر دو لوله ارتباطی با سایر اجزاء مکانیکی دارد، لوله ورودی اواپراتور بسیار باریک است ودر واقع نقطه اتصال آن به لوله مویی است. لوله خروجی اواپراتور سطح مقطع بیشتری دارد و به لوله بر گشت کمپرسور می‌رسد.

• کاپیلاری تیوب(لوله مویی):

به سبب قطر بسیار کمی که داراست لوله مویی نامیده می‌شود. جایگاه آن بین خروجی فیلتر (درایر) و ورودی اواپراتور است. قطر و طول آن در کیفیت سرمای ایجاد شده بسیار با اهمیت است در رابطه با نقش سرماسازی آن در ادامه بحث خواهد شد.

در شکل زیر مجموعه قطعات مکانیکی شامل: کمپرسور- کندانسور- لوله مویی- درایر و اواپراتور دیده می‌شود.

اجزاء الکتریکی یخچال

1- موتور الکتریکی:

همانگونه که قبلا نیز ذکر شد موتور الکتریکی با یک مجموعه مکانیکی کمپرسور یخچال را تشکیل می‌دهند. موتور یخچال از نوع آسنکرون بوده و در یخچال‌های مختلف نوع راه‌انداز خازنی و یا بدون خازن آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. سرهای خروجی موتور از بدنه کمپرسور خارج شده و به سایر قطعات الکتریکی متصل می‌شود.

معمولا سرهای خروجی شامل سه سر سیم که مانند شکل یکی از سر سیم‌ها متعلق به سیم پیچ اصلی، سرسیم دوم مربوط به سیم پیچ کمکی و سر سیم سوم مشترك بین اصلی و کمکی است. بر روی بدنه بعضی از کمپرسورها حروفی خاص، سر سیم‌ها را از یکدیگر تفکیک می‌کند.

2- ترموستات (اتومات):

عمل تنظیم سرما در یخچال متوسط ترموستات صورت می‌گیرد. اجزاء اصلی ترموستات عبارتند از: 1- بدنه فلزی 2- کنتاکت‌های اتصال 3- فانوسک محتوی گاز 4- لوله مویی 5- لوله بلو 6- فنر و اهرم‌ها 7- پیچ تنظیم.

معمولا لوله بلوی ترموستات را به قسمت تحتانی و یا سقف اواپراتور متصل می‌سازند و با قرار دادن ترموستات در حالت وصل، کمپرسور شروع بکار می‌کند. با سرد شدن اواپراتور گاز درون لوله بلو، لوله مویی و به تبع آن‌ها فانوسک تقلیل حجم داده و جمع می‌شود و با جمع شدن آن اهرم اتصال کلید درون ترموستات بطرف پایین کشیده شده و فاز موتور قطع می‌گردد.

با خاموش شدن موتور و توقف کار کمپرسور، سرمای محیط یخچال، بالاخص اواپراتور کاهش یافته و گاز درون فانوسک ترموستات فعال شده و بر اثر گرم شدن محیط اضافه حجم یافته و فانوسک بزرگتر می‌شود. با افزایش حجم فانوسک کلید ترموستات بحالت وصل در آمده و کمپرسور شروع بکار می‌کند و میزان سرمای دلخواه در اواپراتور و یخچال یا بعبارت دیگر مدت کار کمپرسور را می‌توان به وسیله ولوم ترموستات که در واقع اهرم کنترل حجم فانوسک است تنظیم نمود.

3- رله استارت یا رله راه انداز موتور:

آسنکرون بکار گرفته شده در مجموعه کمپرسور از نوع آسنکرون‌هایی است که سیم پیچ استارت تنها در لحظه راه‌اندازی (که همواره در این حالت بیشترین مقدار گشتاور مورد نیاز است) در مدار بوده وسپس از مدار خارج می‌شود. در مبحث موتور‌های آسنکرون به این دسته از موتورها اشاره شد البته خروج سیم پیچ کمکی در آن‌ها توسط کلید گریز از مرکز صورت می‌گیرد.

در موتور یخچال سیم پیچ اصلی از مسیر رله استارت که در خارج از مجموعه کمپرسور تعبیه شده تغذیه می‌شود.

اجزاء اصلی رله استارت

اجزاء اصلی رله استارت عبارتند از: 1- بدنه معمولا از جنس باکلیت 2- بوبین یا سیم پیچ 3- اهرم فلزی سرگرد یا سرتخت 4- کنتاکت‌های اتصال 5- مادگی‌های (فیش‌های) اتصال رله به موتور. همانطور که ذکر شد بوبین رله استارت با سیم پیچ اصلی سری قرار گرفته. در لحظه اول راه‌اندازی که نیاز به گشتاور فراوانی است تا روتور و سپس پیستون به حرکت درآید، بیشترین جریان از دو سیم پیچ مذکور عبور نموده و به تبع آن حداکثر میدان مغناطیس ایجاد می‌شود، با افزایش ولتاژ خود القاء در رله استارت و رسیدن آن به سقف معینی، اهرم فلزی درون رله بطرف بالا جذب شده و اتصال کنتاکت‌های 3 و 4 برقرار می‌شود و در نتیجه سیم پیچ کمکی وارد مدار شده و شروع به ایجاد گشتاور می‌کند.

به کمک دو میدان مغناطیسی سیم پیچ‌های اصلی و کمکی رتور براه افتاده و جریان راه‌اندازی معادل جریان نامی موتور می‌شود (شدیدا کاهش می‌یابد). با کاهش جریان دریافتی موتور از شبکه، مغناطیس سیم پیچ رله استارت کاهش یافته و اهرم فلزی جذب شده رها می‌شود و با قطع ارتباط کنتاکت‌های 3 و 4 در رله، سیم پیچ کمکی از مدار خارج می‌گردد. مراحل مذکور همواره در لحظه آغازین حرکت کمپرسور تکرار می‌شود و اگر بعللی در مکانیسم عملکرد رله استارت مشکلی بوجود آید، کمپرسور قادر به حرکت نخواهد بود.

4- اورلود یا محافظ جریان دریافتی موتور:

هرگاه در عملکرد صحیح موتور مشکلی به وجود آید مانند آسیب دیدن سیم پیچ‌های اصلی و کمکی و یا مسدود شدن مسیر گردش گاز و یا ضعیف بودن ولتاژ، جریان دریافتی موتور افزایش یافته و حرارت موتور رو به افزایش می‌نهد و در نتیجه خواهد سوخت از این رو استفاده از اورلود یا محافظ الکتریکی موتور ضروری است.

اجزای اورلود

ساختمان آن تشکیل شده است از: 1- بدنه مخصوص 2- پایه‌های فلزی اتصال برق 3- صفحه حساس بی‌متالی 4- سیم فنری از جنس کرم نیکل یا کرم آلمینیوم 5- پلاتین‌های اتصال (مطابق شکل پایین) عبور جریان از اورلود که سری با کنتاکت مشترك موتور قرار می‌گیرد، حرارت تولید شده توسط فنر کرم نیکل را افزایش داده و صفحه حساس را تحریک می‌سازد. با افزایش طول صفحه حساس ارتباط کنتاکت‌ها با یکدیگر قطع می‌شود وکمپرسور خاموش می‌شود (در این حالت نول قطع است) پس از مدتی با کاهش دما در محفظه اولود، صفحه حساس منقبض شده و ارتباط کنتاکت‌ها مجددا برقرار می‌گردد واگر مشکل همچنان وجود داشته باشد، قطع خود کار اورلود (و به تبع آن کمپرسور) تکرار می‌شود.

5- دوشاخه، سیم های رابط، لامپ، سرپیچ و کلید معکوس لامپ.

گازهای مورد استفاده در یخچال سازی (گاز های مبرد – سرما زا)

از مواد مهمی که در این آموزش جامع عیب یابی مشکلات یخچال می‌خواهیم به آن بپردازیم بحث گازها است. در یخچال‌های اولیه از گاز آمونیاك NH3 استفاده می‌شد ولیکن از آنجا که این گاز سمی بوده و در برخورد با اعضای بدن بالاخص چشم عوارض ناگواری را ایجاد می‌سازد و همچنین در ترکیب با رطوبت اثر بسیار مخربی را بر روی فلزاتی چون مس و آلومینیوم گذارده و خاصیت انفجاری دارد و به جمیع علل مذکور به تدریج کنار گذارده شد و گازهای فریون جانشین آن شد.

در انواع یخچال‌های موجود در بازار از گاز فریون 12 استفاده می‌شود فریون 12 (ccl2f2) در ترکیب با هوا بی بو بوده و بر روی فلزات (حتی در ترکیب با رطوبت) اثر مخربی بجای نمی‌گذارد و سمی نیست. در مناطقی که دمای هوا در حدود 60 درجه سانتی گراد است این گاز سرما سازی بسیار عالی داشته و در برابر شعله قابل اشتعال نیست. علیرغم محاسن مذکور استفاده از فریون 12 در مقایسه با آمونیاك مقرون بصرفه نبوده و حجم زیادی را نسبت به آمونیاك (در تامین سرما) اشغال می‌سازد.

گاز مورد استفاده در یخچال

معایب فوق از ارزش فریون نمی‌کاهد، اما پیرو آخرین بررسی‌های به عمل آمده فریون‌ها در تخریب لایه اوزون و ایجاد حالت گلخانه‌ای در جو بسیار موثرند از اینرو دانشمندان تمام مساعی خویش را به کار گرفتند تا جانشینی مناسب برای فریون‌ها بیابند. در حال حاضر گاز مورد استفاده در یخچال سازی R134A می‌باشد. فریون مخصوص کولرهای گازی فریون 22 (CHCLF2) است. از آنجا که این فریون دارای هیدروژن است، اثر تخریبی آن در لایه اوزون بمراتب کمتر از فریون 11 و 12  است.

برخی از گازهای مبرد عبارتند از:

آمونیاكNH3	فریون 11 NFCL3	فریون 12 CCL2F2	فریون 21 CHCL2F21
فریون22 CHCLF2	فریون 114 C2CL2F2	انیدرید سولفورو SO2	متیل کلرید CH3CL
انیدریدکربنیک CO2	اتیل کلرید C2H5CL

چگونگی تولید سرما در یخچال

فشار وارده بر گاز

در تولید سرما از دو ویژگی مهم گازها استفاده می‌شود. 1-گازها تحت اثر فشار زیاد بحالت مایع در آمده ودر این تغییر حالت، درجه حرارت گاز افزایش می‌یابد. 2- اگر گاز مایع در محیطی بازتر از محیط قبلی قرار گیرد. بحالت فوران در آمده، تبخیر شده و دمای آن شدیدا کاهش می‌یابد. بنابر این بصورت یک سرما ساز مورد استفاده قرار می گیرد. حال با توجه به این دو ویژگی به شرح سرماسازی در یخچال می‌پردازیم. با بکار افتادن کمپرسور پیستون مرتبا گاز را از طریق لوله برگشت می‌مکد و با فشار وارد لوله رفت می‌کند.

فشار وارده بر گاز، حرارتش را افزایش می‌دهد. بمنظور کاستن از حرارت گاز آن را وارد رادیاتور می‌کنند ودر آن جا مقداری از حرارت گاز کاسته می‌شود. سپس با عبور از فیلتر (درایر) کاملا خشک می‌شود و چون لوله خروجی درایر و پس از آن سطح مقطع لوله مویی بسیار کم است گاز تحت فشار زیادی قرار گرفته و همانگونه که قبلا ذکر شد بر اثر این فشار بحالت مایع در می‌آید و حرارتش نیز افزایش می‌یابد.

جریان تولید

با عبور از لوله مویی، وارد لوله‌های اواپراتور (جای یخ) می‌شود و در آن جا که سطح مقطع جدید به مراتب بیشتر از سطح مقطع لوله مویی است شروع به فوران نموده و تولید سرما می‌کند، فشار کمپرسور گاز را از اواپراتور عبور داده و خروجی اواپراتور توسط لوله ای مسی یا آهنی به لوله برگشت یخچال می‌رسد. گفتیم که براثر ازدیاد فشار در لوله مویی حرارت گاز افزایش می‌یابد. اگر حرارت به طریقی از گاز سلب نشود، سرماسازی در اواپراتور کیفیت مطلوبی نخواهد داشت. به همین منظور معمولا کار خانجات سازنده لوله بر گشت اواپراتور که حاوی گاز سرد است را به لوله رفت، لوله مویی که حاوی گاز گرم است جوش می‌دهند تا گاز گرم لوله مویی در حرکت به طرف اواپراتور در مجاورت بر گشت گاز سرد از اواپراتور سرد شود واز دمای آن کاسته شود.

بعضی از کارخانجات بمنظور بهره‌وری بیشتر از برگشت گاز سرد، لوله مویی را از درون آن عبور داده و به اواپراتور می‌رسانند. بدین ترتیب گاز مایع شده گرم قبل از رسیدن به اواپراتور کاملا سرد می‌شود و در جای یخی حداکثر راندمان را ارائه خواهد داد. هر گاه سرمای ایجاد شده در اواپراتور به حد تنظیم شده در ترموستات برسد، براثر انقباض فانوسک درون ترموستات برق کمپرسور قطع شده و عمل سرما سازی متوقف می‌شود. دمای محفظه یخچال معمولا بین 1 الی 7 درجه سانتی گراد، اواپراتور در حدود 15 درجه زیر صفر است.

ذوب برفک در یخچال (دیفراست):

با باز شدن درب یخچال مقداری از هوای گرم محیط وارد یخچال شده و بر اواپراتور قطرات آب را بوجود می‌آورد. به مرور قطرات آب به وجود آمده، توده‌های عظیم یخ یا به عبارت دیگر برفک را ایجاد می‌سازد که به وسیله آن‌ها عمل سرما سازی مختل می‌شود از این‌رو لازم است در فواصل زمانی معین نسبت به ذوب برفک‌ها اقدام شود.

در اکثر یخچال‌ها برای نائل آمدن به این منظور تدبیری اندیشیده نشده و تنها راه ذوب برفک‌ها، باز گذاشتن درب یخچال است که در این حالت برق آن از مدار قطع می‌شود. روش دیگر استفاده از چند لایه سیم المنت است که به دور اواپراتور پیچیده می‌شود. هر گاه ذوب برفک ضروری به نظر آمد، باقرار دادن ترموستات در وضعیت مخصوص ذوب برفک، المنت تولید گرما نموده ویخ‌های زائد را از میان می‌برد.

شیر سولنوئیدی(شیر الکتریکی)

در دیفراست گازی که امروزه متداول‌ترین شکل ذوب برفک است از شیر سولنوئیدی(شیر الکتریکی) استفاده می‌شود. این شیر دارای دو ورودی و یک خروجی مطابق شکل است.

ورودی B در حالت عادی مسدود است اما با اتصال برق به شیر الکتریکی، مسیر B نیز باز می‌شود و گاز گرم از این مسیر به خروجی C راه می‌یابد. همانطور که در شکل دیده می‌شود مادامی که به شیر الکتریکی برق نمی‌رسد گاز سرد با  ورود به قسمت A و خروج مستقیم از قسمت C وارد اواپراتور شده و عمل سرما سازی صورت می‌گیرد. با اتصال برق به شیر الکتریکی، مسیر B باز شده و گاز گرم از مسیر  C خارج شده و محفظه اواپراتور را گرم می‌سازد.

گرمای محیط اواپراتور برفک‌های به وجود آمده را ذوب می‌سازد و پس از ذوب برفک‌ها، یک ترموستات مجددا شیر سولنوئیدی را بحالت قطع و در واقع مسدود بودن مسیر B، باز می‌گرداند. در شکل بالا همین مکانیسم بتوسط شیر سولنوئیدی با یک ورودی و یک خروجی دیده می‌شود.

دیفراست با شمارش دفعات باز

البته اشکال دیگری از ذوب برفک نیز به کار گرفته شده که امروزه کاربرد کمتری دارد. بعنوان مثال می‌توان نوع دیفراست با شمارش دفعات باز و بسته شدن درب یخچال را نام برد. با قرار دادن کلید مخصوص شمارش زیر درب، تعداد دفعات باز و بسته شدن درب شمارش شده و به محض رسیدن تعداد آن به عدد تنظیمی کلید، مدار یخچال برای مدتی قطع می‌شود.

در زمان توقف کمپرسور، بر اثر افزایش دمای محیط یخچال برفک‌ها ذوب می‌شوند و یا می‌توان به روش استفاده از تایمر اشاره نمود در این روش پس از زمان معینی تایمر مخصوص عمل نموده و مدار را قطع می‌سازد. در بعضی از یخچال‌ها، تایمر به محض قطع مدار اصلی، مدار المنت پیچیده شده به دور اواپراتور را برقرار نموده تا عمل ذوب برفک با سرعت بیشتری انجام شود.

مدار الکتریکی یخچال:

عیب یابی و تعمیر یخچال:

در اینجا رایج‌ترین مشکلات یخچال فریزر را به همراه راه‌حل آن برای کمک به شما در عیب‌یابی یخچال بیان کرده‌ایم:

عیب 1: یخچال روشن نمی شود

علت اول: پریز برق ندارد، دوشاخه یا سیم رابط معیوب است.

راه حل: پس از کنترل برق پریز دوشاخه و سیم رابط را به این صورت آزمایش می‌کنیم. توسط یک سیم دو قطب دو شاخه را به یکدیگر مرتبط ساخته و در حالی که ورودی کابل را از مدار یخچال باز نموده‌ایم، آوامتر را به آن‌ها متصل می‌نماییم در صورت عدم انحراف عقربه، سیم رابط و دو شاخه را که معمولا به شکل یک پارچه تولید می‌شود تعویض می‌کنیم.

علت دوم: ترموستات معیوب است.

راه حل: با بررسی مدار الکتریکی یخچال (شکل فوق) به این نتیجه خواهید رسید که اگر کلید ترموستات خراب باشد و فاز ورودی را به موتور، هدایت نکند کمپرسور قادر به حرکت نخواهد بود. ورودی و خروجی ترموستات را به آرامی از آن جدا سازید و با اتصال رابط‌های اهم متر به آن ولوم را به چپ و راست بچرخانید تا صدای قطع و وصل کلید داخل ترموستات شنیده شود. پس از عیب‌یابی یخچال، اگر با وصل کلید عقربه بطرف صفر منحرف و با قطع کلید عقربه بطرف بی‌نهایت باز گردد عیب از ترموستات نیست. در غیر این صورت ترموستات را از بدنه یخچال خارج نموده و قاب آن را باز کنید و به آرامی سعی کنید مشکل کلید داخل آن را رفع نمایید. اگر ترموستات تعمیر نمی‌شود آن را تعویض کنید تا یخچال شروع به کار کند.

تذکر: در مواردی که نیاز است ترموستات از یخچال خارج شود و یا اگر ناچارید در همان وضعیت (متصل به بدنه) بر روی آن آزمایش را انجام دهید، می‌بایست در نظر داشته باشید که اعمال فشار نامناسب برروی ترموستات ممکن است به لوله مویی و یا لوله بلو آسیب رساند، و در نتیجه گاز داخل ترموستات تخلیه شود. ترموستاتی که دچار چنین عیبی گردد، بلافاصله باید تعویض شود زیرا عمل اتومات را انجام نخواهد داد.

علت سوم: اورلود معیوب است.

راه حل: در صورت خرابی اورلود کمرسور روشن نخواهد شد زیرا عموما جایگاه اورلود سر راه نول مشترك کمپر سور است و اگر پلاتین‌های داخلش در حالت عادی متصل نباشند به موتور الکتریکی کمپرسور ولتاژ نمی‌رسد اتصال پلاتین‌های اورلود را توسط اهم متر در حالی که دوشاخه از پریز جدا شده، مورد بررسی قرار دهید. پس از عیب‌یابی یخچال، اگر این پلاتین‌ها به یکدیگر متصل نیستند، اورلود را با نوع مشابه خودش تعویض نمایید. معمولا بر روی اورلود کد بخصوصی ذکر می‌شود که در واقع بیانگر جریان نامی اورلود است. اگر به مورد مذکور توجه نشود و اورلود جدید دارای جریانی کمتر از جریان نامی اورلود قبلی باشد، بمحض اتصال برق به کمپر سور، عمل نموده و مدار الکتریکی موتور را قطع می‌کند.

علت چهارم: سیم های رابط از مجموعه سیم بندی مدار جدا (قطع) شده اند.

راه حل: اگر سیم‌های اصلی مانند فاز و یا نول مدار پاره شده، و یا از اتصالات قطعاتی مانند ترموستات-اولود یا موتور جدا شوند عیب مربوطه بوجود می‌آید. سیم بندی را دقیقا بررسی نمایید ودر صورت مشاهده قطعی و یا پارگی در سیمی، اتصال را مجددا بر قرار نمایید تا مشکل بر طرف شود.

عیب 2: یخچال اتومات نمی کند

علت اول: لوله بلو از جای خود خارج شده است.

راه حل: در مبحث ترموستات به اهمیت صحت قرار گرفتن لوله بلو در جایگاهش (بدنه اواپراتور) اشاره شد. اگر به سبب جابجایی یخچال و یا ذوب برفک و لوله بلو از بدنه اواپراتور جدا شود، اتومات یخچال بسیار با تاخیر و یا در بعضی موارد به صورت کلی قطع شد. توصیه می‌شود قبل از هر اقدامی به محل استقرار لوله بلو توجه نمایید و اگر با موارد مذکور مواجه شدید لوله بلو را را به آرامی در جایگاهش مستقر نمایید تا من بعد عمل اتومات همانند گذشته انجام شود.

علت دوم: کنتاکت های ترموستات به یکدیگر جوش خورده اند.

راه حل: گاها دیده می‌شود که بر اثر کار مداوم سطح پلاتین‌های اصلی کلید ترموستات فرسوده شده و به یکدیگر بصورت دائم اتصال می‌یابند. برای پی بردن به این عیب اتومات را در حالی که یخچال روشن است به طرف خلاف عقربه ساعت و یا بعبارت دیگر بطرف صفر بچرخانید. پس از عیب یابی یخچال، اگر یخچال خاموش شد کلید ترموستات (اتومات) سالم است اما اگر تغییر حالت در کار ترموستات مشاهده نشد قطعا پلاتین‌ها به یکدیگر چسبیده‌اند.

ترموستات را به آرامی از بدنه یخچال خارج نمایید و پس از باز نمودن قابه آن کنتاك‌های کلید را از یکدیگر جدا ساخته و پس از سمباده کشی، کلید را بتوسط اهم متر تست نمایید. اگر با حرکت ولوم بطرف چپ و راست قطع و وصل کلید بتوسط انحراف عقربه اهم متر مشاهده شده ترموستات را بی آن که به لوله مویی آسیبی برسد، مجددا به محل استقرار اولیه‌اش باز گردانید. در بعضی از ترموستات‌ها، دسترسی به کلید دشوار و یا غیرممکن است. اینگونه ترموستات‌ها را اجبارا تعویض می‌کنیم.

علت سوم: مقدار برفک در اواپراتور بسیار زیاد است.

راه حل: در مباحث قبل ذکر شد که ایجاد برفک و تجمع آن در اواپراتور عمل سرماسازی را مختل می‌سازد. از اینرو اگر مقدار برفک اواپراتور از حد معینی تجاوز نماید، عمل اتومات قطع شده و یا بسیار به کندی و با تاخیر صورت می‌گیرد. پس از عیب‌یابی یخچال، اگر یخچال دارای سیستم دیفراست است، آن را به کار اندازید. در غیر این صورت یخچال را از برق خارج نموده و درب آن را برای مدتی باز بگذارید و پس از ذوب برفک‌ها و پاك سازی کامل دیواره‌های اواپراتور از یخ‌های زائد، مجددا یخچال را به برق وصل کنید تا اتومات همانند گذشته به صورت مداوم انجام شود.

علت چهارم: سیم بندی یخچال اشتباه است.

راه حل: اگر پس از سیم بندی یخچال عیب مذکور رخ داده، یکی از علل ممکن می‌تواند اشتباه شما در سیم‌بندی باشد. مدار را مجددا بررسی نمایید.

عیب 2: علیرغم عملکرد صحیح کمپرسور، اواپراتور دائما خیس بوده و قطرات آب از آن چکه می کند.

علت اول: ترموستات بر روی درجه مناسب قرار نگرفته است.

راه حل: از آنجا که ترموستات در حد کمی تنظیم شده، سرمای ایجاد شده پاسخگوی نیاز یخچال نیست. پس از عیب‌یابی یخچال، توسط حرکت ولوم در جهت عقربه‌های ساعت میزان سرما سازی یخچال را افزایش دهید.

علت دوم: ترموستات تنظیم نیست.

راه حل: در بسیاری از موارد مشاهده می‌شود که به سبب تنظیم نا مناسب و یا ضعیف شدن فنر زیر اهرم کلید، مدت استراحت (توقف) ترموستات افزایش یافته و به واسطه افزایش دما در اواپراتور، برفک‌ها ذوب شده و شاهد ریزش قطرات آب خواهیم بود از اینرو لازم است پس از عیب یابی یخچال، با حرکت بسیار ملایم پیچ تنظیم در جهت عقربه‌های ساعت، توقف ترموستات را کاهش دهیم این عمل نیاز به تبحر فراوانی دارد.

علت سوم: سیستم ذوب برفک (دیفراست) دائم در مدار است.

راه حل: در مواردی دیده شده که به سبب بروز اشکال در ترموستات دیفراست، شیر سولنوئیدی مدام عمل نموده و با ورود گاز به اواپراتور، یخ و برفک‌ها ذوب می‌شوند. صحت عملکرد دیفراست را کنترل نمایید.

عیب 3: اواپراتور در فواصل زمانی اندك، مملو از برفک می‌شود 

علت اول: لاستیک دور درب خراب است.

راه حل: راه حلی که در این آموزش جامع عیب‌یابی مشکلات یخچال معرفی می‌کنیم بدین شرح است: اگر لاستیک دور درب خراب شود (از ضخامتش کاسته شود)، بین درب و شاسی یخچال فاصله هوایی ایجاد شده و هوای گرم بدرون یخچال راه می‌یابد. هوای سرد در بر خورد با هوای گرم بصورت قطرات آب در آمده و مجددا یخ می‌بندد بدین ترتیب درون یخچال توده‌های ضخیم یخ و برفک شکل می‌گیرند. لاستیک دور درب را تعویض نمایید.

علت دوم: غذا بصورت گرم در یخچال قرار داده می شود.

راه حل: قرار دادن غذای گرم درون یخچال به منزله راه‌یابی هوای گرم به درون آن است از این‌رو پس از عیب‌یابی یخچال اگر مشکل این باشد، همواره می‌بایست دمای غذا در بیرون از یخچال به میزان لازم کم شود و سپس در یخچال قرار گیرد.

علت سوم: دیفراست اتوماتیک دچار مشکل شده است.

راه حل: راه‌حلی که در این آموزش جامع عیب یابی مشکلات یخچال مد نظر ما است بدین توضیح است: همانگونه که در مبحث دیفراست ذکر گردید، سیستم ذوب برفک در بعضی از یخچال‌ها بتوسط شمارنده دفعات باز و بسته شدن درب یا با استفاده از تایمر و یا با بکار گیری اتومات مخصوصی دیفراست انجام می‌شود. اینگونه یخچال‌ها به برفک بسیار حساس بوده بنابراین در صورت از کار افتادن سیستم سریع دچار مشکل می‌شوند (معمولی‌ترین مشکل عدم اتومات یخچال است). سیستم دیفراست یخچال را بررسی و عضو معیوب را تعمیر و یا تعویض نمایید.

عیب 4: کمپرسور یخچال بی وقفه در حال کار است اما اتومات نمی کند و در یخچال سرما وجود ندارد

از دیگر عیب‌ها که در این آموزش جامع عیب یابی مشکلات یخچال مطرح می شود بحث کمپروسور است.

علت اول: در یخچال گاز وجود ندارد.

راه حل: پس از عیب یابی یخچال، می‌بایست یخچال را به تعمیرگاه انتقال داده و با دقت در اطراف کندانسور و اواپراتور جستجو نمود تا حفره ایجاد شده در مسیر گردش گاز را پیدا نمود سپس یک تعمیر کار مجرب ابتدا محل آسیب دیده را با مهارت جوشکاری نموده و پس از آن یخچال را تحت فشار هوا قرار می‌دهد.

اگر پس از فشاردهی به یخچال، در تست با کف صابون نشتی دیده نشد ابتدا توسط وکیوم پمپ لوله‌ها را کاملا از وجود هوا خالی نموده و سپس به آرامی گاز را درون لوله‌ها تزریق می‌کنند. پس از اتمام شارژ گاز، لوله کور را مجددا مسدود و جوشکاری می‌کنند تا از خروج گاز درون یخچال ممانعت بعمل آید. عملیات تخلیه و شارژ گاز، همچنین ترمیم نقطه آسیب دیده، می‌بایست توسط فردی مجرب انجام شود.

علت دوم: گاز یخچال کم است.

راه حل: اگر شارژ گاز به اندازه کافی نباشد، سرمای ایجاد شده در اواپراتور و کابینت یخچال بسیار ناچیز و نامحسوس است. معمولا تزریق گاز می‌بایست به حدی باشد که اگر انگشت خیس خود را به 30 سانتی‌متری لوله خروجی اواپراتور (که معمولا در اکثر یخچال‌ها، از پشت کابینت خارج شده) مماس نمایید کاملا به آن بچسبد.

پس از عیب یابی یخچال، در صورت مشاهده و انجام آزمایش و پی بردن به ناچیز بودن گاز، می‌بایست با آزاد ساختن لوله کور و بستن شلینگ مخصوص رابط بین کپسول گاز و کمپرسور، به آرامی آنقدر گاز تزریق نمایید تا سرمای مطلوب در یخچال ایجاد شود. البته تزریق گاز بحثی به مراتب پیچیده تر از مطلب ارائه شده است.

علت سوم: موتور الکتریکی سالم است اما کمپرسور معیوب شده است.

راه حل: کمپرسور را در حالت جدا از یخچال به برق متصل سازید و اگر مشاهده شد که قدرتی جهت کمپرس ندارد و لوله رفت آن فشار انگشت را دفع نمی‌سازد و به راحتی مسدود می‌شود کمپرسور معیوب شده و باید تعویض شود.

علت چهارم: کندانسور به دیوار چسبیده است و یا فاصله اش با دیوار بسیار ناچیز است.

راه حل: نقش عمده و اهمیت به سزایی که کندانسور در سرماسازی مطلوب بر عهده دارد قبلا مورد بحث قرار گرفت. از نظر رعایت استاندارد حداقل فاصله کندانسور با دیوار 20 سانتی متر است و از آنجا که رعایت این نکته قسمتی از فضای مفید آشپزخانه را اشغال خواهد نمود، مورد رعایت قرار نمی‌گیرد و کاهش فاصله ذکر شده وسرمای تولید شده را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

علت چهارم: فن معیوب شده.

راه حل: راه حل مربوط به این مشکل در مطلب آموزش جامع عیب یابی مشکلات یخچال بدین صورت است: در بعضی از یخچال‌ها برای خنک شدن کندانسور و گاها موتور از دمنده (فن) استفاده می‌شود. خرابی فن موجب افزایش دما در قطعات مذکور شده که بر تولید سرما نتیجه عکس خواهد گذارد. پس از عیب یابی یخچال، سیم‌های رابط فن را جدا نموده و توسط کابل دیگری ولتاژ 220 ولت را مستقیما به آن اعمال کنید. اگر فن شروع به کار کرد. نتیجه می‌شود که برق به فن نمی‌رسد. مشکل را بررسی نمایید. اگر فن عکس العملی نشان نداد آن را از شاسی جدا نموده و پیرو مطالب ذکر شده در عیب یابی موتورهای الکتریکی، به عیب یابی و رفع عیب بپردازید.

عیب 5: قبل از آن که یخچال شروع به کار کند، صدای بخصوصی شنیده شده و از کار می افتد

از موارد مهمی که در این آموزش جامع عیب یابی مشکلات یخچال می‌خواهیم آن را بررسی کنیم از کار افتادن یخچال بعد از شنیدن صدای مخصوص است.

علت اول: برق ضعیف است.

راه حل: اگر یخچال در تمام مدت روز شروع به کار خوبی داشته اما در ساعات اولیه شب کمپرسور قادر به حرکت نیست، مشکل از ضعیف بودن برق است. پس از عیب یابی یخچال، می‌توان با استفاده از ولتمتر یا قسمت ولتاژ آوامتر، مقدار اختلاف سطح (ولتاژ) را اندازه‌گیری نمود و به یقین برسید. در صورت ضعیف بودن برق در ساعات اولیه شب دو راه پیش رو دارید. اول آن که در این ساعات یخچال را از برق خارج نمایید که روش چندان مطلوبی نیست دوم آن که از ترانس‌های تقویت ولتاژ جهت منازل استفاده شود که به طور قطع مشکل راه‌اندازی موتور کمپرسور، بر طرف خواهد شد.

علت دوم: اورلود معیوب است.

راه حل: اگر مشکل مذکور در تمام ساعات شبانه روز مشاهده شود، و در روز مقدار برق در اندازه‌گیری با ولتمتر طبیعی باشد. یکی از علل ممکن خرابی اورلود است. پس از عیب یابی یخچال، ساده‌ترین روش جهت حصول اطمینان آن است که اورلود را از مدار الکتریکی یخچال خارج نموده و بر سر راه مدار یخچال یک آمپر متر قرار دهید. اگر جریان دریافتی یخچال طبیعی باش اورلود را با شماره سریال مشابه خودش تعویض نمایید. شماره های مذکور بر روی اورلودها، بیانگر جریان و توان مصرف کننده است که اورلود سری با آن قرار می گیرد.

علت سوم: نیم سوز بودن موتور.

راه حل: اگر در آزمایشی اندازه گیری جریان بدون اورلود به دریافت جریان اضافی توسط موتور برخورد نمودید، یکی از علل آن می‌تواند اتصال حلقه یا اتصال کلاف در سیم پیچ‌های استاتور باشد. به استاتوری که دچار مشکل مذکور شده، استاتور نیم سوز می‌گویند. استاتور مذکور می‌بایست تجدید سیم پیچی شود.

علت چهارم: مسدود بودن مسیر گردش گاز در یخچال.

راه حل: گاها به هنگام تغییر مکان یخچال، قسمتی از مسیر گردش گاز مانند کندانسور با اشیاء مجاور و یا دیوار بگونه‌ای بر خورد می‌کند که در نتیجه آن، قسمتی از مسیر گردش گاز مسدود می‌شود. ایجاد سد، در برابرعبور گاز سرما ساز، عملکرد کمپرسور را مختل نموده و در نتیجه به موتور الکتریکی کمپرسور فشار وارد شده و جریان اضافی می‌کشد.

اورلود متوجه جریان اضافه بار شده و همواره به محض آغاز حرکت کمپرسور، اورلود آن را از مدار خارج نموده و عیب مذکور بوجود می‌آید. در بعضی موارد می‌توان محل آسیب دیده را با دست بگونه‌ای حالت داد که گاز  از آن نقطه عبور نماید. در غیر این صورت می‌بایست توسط جوشکاری نقطه مذکور را از سایر لوله‌ها جدا نموده و لوله دیگری را به همان طول در نقاط مورد نظر جوشکاری نمود از آنجا که به هنگام تعویض محل آسیب دیده، گاز یخچال تخلیه می‌شود، پس از ترمیم مسیر حرکت گاز، نیاز به شارژ مجدد گاز می‌باشد.

علت پنجم: خرابی رله استارت

راه حل: راه حل دیگر که در این آموزش جامع عیب یابی مشکلات یخچال قابلیت طرح را دارد بدین توضیح است: در تشریح عملکرد یخچال به نقش رله استارت اشاره شد. به کمک این رله برای مدت اندکی سیم پیچ استارت وارد مدار شده و پس از راه‌اندازی روتور، از مدار خارج می‌شود. پس از عیب‌یابی یخچال، اگر رله در ورود سیم پیچ کمکی به مدار، تعللی داشته باشد، موتور بکمک سیم پیچ اصلی به راه نمی‌افتد و بر اثر جریان اضافی که می‌کشد، اورلود مدار را قطع خواهد نمود. برای آزمایش رله استارت بهتر است موتور را مستقیما به برق متصل نماییم.

مداری مانند (شکل فوق) ایجاد نمایید و بمحض بستن کلید b1، شستی b2 را برای یک لحظه به طرف پایین فشار داده و رها کنید بدین وسیله استارت برای چند ثانیه وارد مدار و سپس خارج می‌شود. اگر موتور به راه افتاد و کمپرسور شروع به کار نمود (اورلود عکس العملی را بروز نداد)، استارت را با مشابه خودش تعویض نمایید.

عیب 6: صدای یخچال در هنگام کار غیر عادی و تا حدودی زیاد است

حال بهتر است در این آموزش جامع عیب یابی مشکلات یخچال بحث صدای زیاد و غیر عادی را مطرح کنیم.

علت اول: یخچال کاملا تراز نیست.

راه حل: اگر وضعیت استقرار یخچال کاملا تراز نباشد، روتور در حال چرخش درون موتور دچار مشکل شده و صدای زیادی را به وجود می‌آورد. پس از عیب یابی یخچال، برای رفع عیب محل استقرار یخچال را کاملا تراز نمایید. می‌توانید به جای تراز از یک لیوان آب نیز استفاده کنید. اگر لیوان بر روی یخچال قرار گیرد، به راحتی تراز بودن یا عدم تراز قرار گرفتن آن را نشان خواهد داد. با قرار دادن پایه‌های چوبی نازك زیر پایه‌های یخچال، آب درون لیوان را کاملا در حالت متعادل قرار دهید و یقین داشته باشید یخچال در وضعیت کاملا تراز قرار گرفته است.

علت دوم: موتور فن دچار مشکل شده است.

راه حل: همانگونه که قبلا ذکر شد در بعضی از یخچال‌ها، برای خنک شدن کندانسور و یا موتور از فن استفاده می‌شود بر اثر برخورد فن با سیم‌هایی که از کلاف اصلی جدا شده‌اند و یا خرابی یاتاقان‌های فن و یا شل شدن اتصالاتی که فن را به شاسی متصل کرده است صدای فن شدید می‌شود. مورد عیب بررسی و رفع شود تا صدای یخچال در حال کار کاهش یابد.

علت سوم: اتصالات موتور (کمپرسور) به شاسی شل شده است.

راه حل: اگر می‌توان با دست به راحتی کمپرسور را در محل استقرارش حرکت داد، لازم است اتصالات موتور به شاسی بررسی شود ودر صورت نیاز، پیچ و مهره‌های مربوطه را محکم نمود.

علت چهارم: موتور معیوب است.

راه حل: علیرغم تراز بودن یخچال در محل استقرارش و یا بررسی سایر موارد، گاها صدای زیاد از خود کمپرسور است که می‌تواند به واسطه بروز یک مشکل مکانیکی ایجاد شود.
پس از عیب یابی یخچال، نیاز است که پوسته کمپرسور جدا شده و قطعات مکانیکی سرویس شوند و پس از جوشکاری پوسته کمپرسور، عملیات تخلیه هوا از لوله کور و شارژ گاز تکرار شود. در بعضی موارد نیز کمپرسور قابل تعمیر نیست و اجبارا می‌بایست آن را تعویض نماییم.

عیب 7: بدنه یخچال برق دارد 

علت اول: موتور اتصال بدنه دارد.

راه حل: راه حلی که در این آموزش جامع عیب یابی مشکلات یخچال معرفی می‌شود این است که در اکثر موارد، برق‌دار بودن یخچال، ناشی از اتصال بدنه موتور است که گاها با ارت نمودن یخچال از میان می‌رود و در بعضی موارد، در صورت بستن ارت همزمان با زدن دو شاخه یخچال به پریز، فیوز منزل قطع می‌شود.  اجبارا در مورد دوم موتور می‌بایست کاملا تعمیر (تجدید سیم پیچی) و یا تعویض شود.

علت دوم: ترموستات اتصال بدنه دارد.

راه حل: رابط‌های ترموستات را از آن جدا نموده و با احتیاط کامل ترموستات را توسط چراغ سری مورد آزمایش قرار دهید. برای این آزمایش می‌توانید از اهم متر استفاده کنید. ترموستات معیوب می‌بایست تعویض شود.

علت سوم: سر پیچ لامپ درون یخچال اتصال بدنه دارد.

راه حل: اگر فاز مستقیما به سر پیچ رفته باشد و نول را از میکروسوئیچ عبور داده باشند، احتمال اتصال بدنه سر پیچ نیز وجود دارد که می‌توان رابط‌های سر پیچ را جدا نموده و توسط اهم متر آن‌را مورد آزمایش قرار داد. علت اصلی اتصال بدنه سر پیچ را بیابید و مشکل را رفع نمایید.

علت سوم: سیم های رابط معیوب شده اند.

راه حل: پس از عیب یابی یخچال و بررسی قطعات الکتریکی یخچال مانند موتور- ترموستات- لامپ- المنت و دیفراست بهتر است سیم بندی یخچال را تعویض نمایید تا اتصال بدنه کاملا از میان برود.

عیب 8: مواد درون یخچال منجمد شده و سرما بیش از حد زیاد است

علت اول: ترموستات اتومات نمی کند.

راه حل: رجوع شود به عیوب مربوط به یخچال اتومات نمی‌کند.

علت دوم: ترموستات تنظیم نیست.

راه حل: ترموستات را بگونه‌ای تنظیم نمایید که محل اتومات آن متناسب با عدد تنظیم شده توسط ولوم باشد البته تنظیم ترموستات به تبحر زیادی نیاز دارد که پیشنهاد می‌شود از یک تعمیرکار مجرب کمک بگیرید.

علت سوم: گاز بیش از حد تزریق شده است.

راه حل: در صورت تزریق بیش از حد گاز به هنگام شارژ، علاوه بر بروز عیب 33 لوله برگشت نیز منجمد می‌شود که ریزش قطرات آب از ذوب یخ‌های این لوله در پشت یخچال، مصرف‌کننده را با زحمت مواجه می‌سازد. لازم است مقداری از گاز یخچال به وسیله آزاد نمودن لوله کور، رها شده و مجددا لوله کور مسدود و جوشکاری شود.

عیب 9: با باز شدن درب یخچال، فیوز منزل قطع می شود

یکی دیگر از عیب‌ها که در آموزش جامع عیب یابی مشکلات یخچال معرفی می‌شود قطع فیوز منزل در اثر باز شدن درب یخچال است:

علت اول: سیم بندی لامپ روشنایی یخچال اشتباه است.

راه حل: مدار را بررسی و اصلاح نمایید.

علت دوم: پایه‌های درون سر پیچ لامپ به یکدیگر چسبیده‌اند.

راه حل: این عیب عموما به هنگام تعویض لامپ صورت می‌گیرد. با محکم نمودن بیش از حد لامپ درون سر پیچ، فاصله پایه‌ها به قدری نزدیک می‌شود که قوس الکتریکی مابینشان، منجر به قطع فیوز می‌شود. پس از عیب یابی یخچال، یخچال را از برق جدا نموده و لامپ را باز کنید و پایه‌های درون سر پیچ را از یکدیگر جدا ساخته و لامپ را به آرامی ببندید.

در این مطلب به آموزش جامع عیب‌یابی مشکلات یخچال پرداختیم.  امیدواریم که با این مطلب بتوانید مشکلات یخچال خود را پیدا کنید و آن‌ها را برطرف نمایید. اگر در این مورد سوال یا نظری دارید در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.